Βιβλία για Oscar!

Με τη συζήτηση για την απονομή των πολυπόθητων κινηματογραφικών βραβείων OSCAR να έχει «ανάψει» για τα καλά, κάνουμε μια σύντομη αναδρομή στην πολύπλοκη σχέση της λογοτεχνίας και του κινηματογράφου, και σας προτείνουμε αγαπημένα βιβλία που μεταφέρθηκαν στην κινηματογραφική οθόνη και βρέθηκαν στη μάχη για τα OSCAR!

Λογοτεχνία & Κινηματογράφος: Οι τέχνες συνομιλούν

«Για να επιβιώσει κανείς, πρέπει να αφηγείται ιστορίες».
Ουμπέρτο Έκο, συγγραφέας

Είναι έμφυτη η ανάγκη του ανθρώπου να αφηγείται ιστορίες. Ο άνθρωπος, ως κοινωνικό ον, χρειάζεται τις ιστορίες για να επικοινωνεί, να διδάσκεται και να αναπτύσσεται νοητικά και συναισθηματικά. Η λογοτεχνία πρώτα, και ύστερα ο κινηματογράφος, γεννήθηκαν από αυτή τη φυσική ανάγκη μας για μύθο, και την μετάτρεψαν τελικά σε τέχνη.

«Αυτό που προσπαθώ να πετύχω με τη δύναμη του γραπτού λόγου είναι να σας κάνω να ακούσετε, να αισθανθείτε, μα πάνω απ’ όλα να σας κάνω να δείτε».

Τζόζεφ Κόνραντ, συγγραφέας

Οι απαρχές της λογοτεχνίας βρίσκονται στα βάθη του χρόνου, καθώς η ιστορία της ακολουθεί στενά την ανάπτυξη του πολιτισμού. Ο κινηματογράφος είναι η πιο σύγχρονη από τις επτά τέχνες (λογοτεχνία, μουσική, γλυπτική, ζωγραφική, χορός, αρχιτεκτονική, κινηματογράφος) με την ιστορία του να ξεκινά μόλις στα τέλη του 19ου αιώνα. Στο ξεκίνημα του κινηματογράφου, οι πρώτες ταινίες διαρκούσαν μόλις λίγα δευτερόλεπτα κι έδειχναν απλά στιγμιότυπα από την καθημερινή ζωή. Σύντομα όμως οι δημιουργοί κατάλαβαν πως χωρίς ιστορίες με αρχή, μέση και τέλος, δε θα κατάφερναν να προσελκύσουν θεατές για τις ταινίες τους. Φυσικό, λοιπόν, ήταν να στραφούν στη λογοτεχνία ως πηγή έμπνευσης.

Οι αφηγηματικές τεχνικές του κινηματογράφου χρωστούν πολλά στο μυθιστόρημα. Κάποιες από τις σημαντικότερες επιρροές είναι το χτίσιμο της πλοκή και οι ανατροπές, το παιχνίδι με τον χρόνο (αναδρομές ή προβολές), η μελέτη των χαρακτήρων μέσα από τις πράξεις τους, η εστίαση της προσοχή σε επιμέρους στοιχεία, οι αλλαγές του ρυθμού και οι διαφορετικές υποκειμενικές αφηγήσεις. Και ο κινηματογράφος όμως ανάδειξε ένα συγκεκριμένο ύφος αφήγησης που επηρέασε πολλά μυθιστορήματα. Συχνά αναφέρεται ως «κινηματογραφικό» και χαρακτηρίζεται από γρήγορη εναλλαγή σκηνών, σύντομους διαλόγους και πλοκή με ευφάνταστες ανατροπές.

«Μια ταινία δεν είναι ποτέ πραγματικά καλή, εκτός αν η κάμερα είναι το μάτι στο κεφάλι ενός ποιητή.»

Όρσον Γουέλς, σκηνοθέτης & σεναριογράφος

Η λογοτεχνία και ο κινηματογράφος συχνά ανταγωνίζονται σε θεωρητικές συζητήσεις που προσπαθούν να αποδείξουν την ανωτερότητα κάποιας μορφής τέχνης. Φαίνεται πως τα τελευταία χρόνια ο κινηματογράφος έχει κερδίσει τις προτιμήσεις του κοινού, καθώς καταφέρνει με εντυπωσιακό τρόπο να συνδυάζει στοιχεία από όλες τις άλλες μορφές τέχνης. Η λογοτεχνία όμως είναι μια ανεξάντλητη δεξαμενή έμπνευσης που τροφοδοτεί με μυθοπλαστικό υλικό την έβδομη τέχνη. Και συχνά, λόγω των σημαντικών δυσκολιών που προκύπτουν κατά την προσπάθεια προσαρμογής ενός λογοτεχνικού έργου στον κινηματογράφο, η πλάστιγγα γέρνει υπέρ της λογοτεχνίας. Στο πλευρό των υπέρμαχων της λογοτεχνίας βρίσκεται και το γεγονός πως λίγες ταινίες έχουν καταφέρει να διατηρήσουν την υστεροφημία ενός καλού βιβλίου. Στο δίλημμα, όμως, «βιβλίο ή ταινία» δεν έχει σημασία ποιος είναι ο νικητής… Ας μην ξεχνάμε πόσο σπουδαία είναι η αλληλεπίδραση αυτών των δύο μορφών τέχνης!

Βιβλία στη μάχη των Oscar

Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΙ

Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΙ είναι ένα λογοτεχνικό διαμάντι! Αμέσως μόλις ξεκίνησαν οι συζητήσεις για την κινηματογραφική μεταφορά του, ένα ερώτημα πλανιόταν στο μυαλό όλων: Και τώρα… πώς το κάνεις ταινία αυτό; Η μεταφορά της ιστορίας από το βιβλίο στη μεγάλη οθόνη είναι ένα ακόμα αδιανόητο ταξίδι… που κατέληξε σε μία πανηγυρική απονομή με 4 βραβεία Oscar.

4 Oscar  (2013) – Life of Pi (2012)

ΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ

ΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ είναι η ιστορία της ακαταδάμαστης αγάπης που ανθεί κάτω από τις πιο οδυνηρές συνθήκες· του ακριβού σαν διαμάντι δεσμού ανάμεσα σε μητέρα και παιδί. Πρόκειται για ένα καθηλωτικό, εξυψωτικό και συνάμα σοκαριστικό μυθιστόρημα, μια ιστορία βαθιά ανθρώπινη και αβάσταχτα συγκινητική.

1 Oscar (2016) – Room (2015)

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΟ ΤΑΤΟΥΑΖ

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΟ ΤΑΤΟΥΑΖ, πρώτο βιβλίο της σειράς MILLENNIUM, είναι μια περιπέτεια εγκλήματος και τιμωρίας, σεξουαλικής διαστροφής και οικονομικής απάτης, αλλά και μια τρυφερή ερωτική ιστορία ανάμεσα σε έναν κατατρεγμένο δημοσιογράφο και ένα ανορεκτικό κορίτσι με τατουάζ, άσο στους υπολογιστές. Ένα μνημειώδες πολιτικοοικονομικό αλλά και ερωτικό θρίλερ που προκάλεσε αίσθηση σε όλη την Ευρώπη!

Μήπως, όσο διαβάζατε το βιβλίο, υπήρχαν στιγμές που νοιώθατε σαν να βλέπετε ταινία;

1 Oscar (2012) – The Girl with the Dragon Tattoo (2011)

ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΤΟ ΟΡΙΑΝ ΕΞΠΡΕΣ

Ένα ταξίδι με το πιο πολυτελές τρένο του κόσμου εξελίσσεται σ’ ένα αγωνιώδες μυστήριο –και σ’ ένα από τα πιο δημοφιλή έργα της Άγκαθα Κρίστι, που διαβάστηκε από εκατομμύρια αναγνώστες και μεταφέρθηκε επανειλημμένα στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση.

1 Oscar (1975) – Murder on the Orient Express (1974)

Ποια κινηματογραφική μεταφορά βιβλίου κέρδισε τα περισσότερα βραβεία Oscar όλων των εποχών;

Ο Μπεν Χουρ που προτάθηκε για 12 βραβεία Oscar και κέρδισε τα 11. Το ομώνυμο βιβλίο του Lewis Wallace κυκλοφόρησε το 1880 και είναι ένα από τα σπουδαιότερα ιστορικά χριστιανικά βιβλία όλων των εποχών.

Βιβλία που δεν κέρδισαν Oscar… αλλά κέρδισαν τις προτιμήσεις μας!

Και κλείνοντας, -για να σας βάλουμε κι εσάς σε ένα δημιουργικό δίλημμα- ποια βιβλία πιστεύετε πως μεταφέρθηκαν επάξια στη μεγάλη οθόνη;

INFO: Στη Λέσχη Ανάγνωσης των Εκδόσεων Ψυχογιός μας αρέσει να συζητάμε για τα αγαπημένα μας βιβλία και με πολλή χαρά ξεκινάμε έναν νέο κύκλο συναντήσεων με θέμα «ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΣΤΗΝ ΟΘΟΝΗ». Μπορείτε να δείτε το πρόγραμμα των συναντήσεων και να δηλώσετε συμμετοχή εδώ.