Λένα Μαντά: Όταν πρωτοδιάβασα ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ ένιωσα μια ανάταση ψυχής

Όταν πρωτοδιάβασα ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ της Ισμήνης Χ. Μπάρακλη ένιωσα μια ανάταση ψυχής, αισθάνθηκα μια αλλόκοτη γαλήνη να με κυριεύει, ένα συναπάντημα με κάτι μεγαλύτερο και ιερότερο, κάτι που ελπίζω να αισθανθούν και οι αναγνώστες του βιβλίου. Ο γέροντας Ιωάννης, αφήνει την τελευταία του πνοή και το ταξίδι της ψυχής αρχίζει για να συναντηθεί με τον Πλάστη της.

Η συνέχεια έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το πρώτο κεφάλαιο. Όλα αγριεύουν ξαφνικά, μια αγωνία σφίγγει την ψυχή, μια κοπέλα που ουρλιάζει, απομακρύνει την γαλήνη, την εξαφανίζει.

Βρισκόμαστε στο 1950, στον Πάρνωνα. Φόβος και τρόμος της περιοχής ο Φραγκούλης ο ληστής και λεία στα χέρια του εκείνη η παιδούλα που δεν πρόλαβε να ζήσει, δεν πρόλαβε να γευτεί καμιά χαρά της ζωής. Μόνο να γνωρίσει το πιο σκληρό της πρόσωπο, στα χέρια κάποιου που από καιρό έχει απαρνηθεί την ανθρώπινη υπόσταση τον έχουν κυριεύσει τα ζωώδη ένστικτά του. Την αρπάζει από το σπίτι της, την σέρνει μαζί του μέχρι τις όχθες του ποταμού κι εκεί την βιάζει. Το κορίτσι δεν αντέχει τον εξευτελισμό και η καρδιά της σταματάει. Στα χέρια του θ’ αφήσει λοιπόν την τελευταία της πνοή, σε μια προσπάθεια να σώσει από εκείνον ότι μπορεί. Ο Φραγκούλης δεν είναι πια μόνο ληστής…. Έγινε και φονιάς. Το κρίμα είναι βαρύ μέσα του. Στρέφεται εκεί που η ψυχή του γαληνεύει…. Στην μητέρα του….

Το κουβάρι, στη συνέχεια του βιβλίου, αρχίζει να ξεδιπλώνεται. Η συγγραφέας φέρνει στο προσκήνιο για να μας συστήσει, την οικογένειά του Φραγκούλη. Την μάνα του, την θεία του, τις βασανισμένες ζωές τους.

Η Μαριγώ Παπαδάκη, από μικρή σε ξένα χέρια να δουλεύει ελπίζοντας να φτιάξει την προίκα της για να στήσει μια μέρα το σπιτικό της. Αντιμετωπίζει σκληρότητα, κακία, άδικη τιμωρία και καθώς τα αφεντικά αλλάζουν, εκείνη βλέπει τα όνειρά της να σκορπίζουν. Το κέρδος της, ένα παιδί. Ο Αυγουστής. Δεν δέχτηκε να τον δώσει να μεγαλώσει με άλλους, όσο κι αν την πίεσαν. Τον κράτησε και τον ανάστησε με κόπους και στερήσεις. Πλήρωσε το τίμημα που δεν της αναλογούσε και ο Αυγουστής από μικρός μαθαίνει στην πείνα και στις στερήσεις, μέχρι που οι κλοπές γίνονται για εκείνον τρόπος ζωής….

Η Μεταξία Παπαδάκη, η αδελφή της Μαριγώς, ξεκινάει σαν καπνεργάτρια και στο εργοστάσιο γνωρίζει τον έρωτα. Και είναι αυτός ο ίδιος, που δεν την αφήνει να δει πως αγαπάει έναν τεμπέλη, έναν άνθρωπο που η δουλειά είναι ένα αναγκαίο κακό και όταν μπορεί να την αποφύγει το κάνει χωρίς τύψεις. Τον παντρεύεται τον έρωτά της και κάνει κι ένα παιδί. Η Κατερίνα της, η χαρά της ζωής της. Μόνο που η μοίρα δεν έχει σκοπό να χαμογελάσει ούτε στην Μεταξία. Λίγα τα ευτυχισμένα χρόνια και πολύ γρήγορα όλα ανατρέπονται. Χωρίς αγάπη η ζωή της, χωρίς έλεος όσοι την τριγυρίζουν. Η μοίρα δεν της χαρίστηκε, η οικογένεια που δημιούργησε, γίνεται η αιτία να χάσει την ζωή της και το παιδί της να καταλήξει σε ορφανοτροφείο.

Ο Αυγουστής και η Κατερίνα, βρίσκονται μετά από χρόνια μόνοι στον κόσμο. Εκείνη στο ορφανοτροφείο, κι εκείνος, όπως υποσχέθηκε στην μητέρα του, πριν πεθάνει, την βλέπει σαν αδελφή του και είναι αποφασισμένος να την προστατεύσει.…. Μόνο που στις επισκέψεις του, μέχρι η Κατερίνα να ενηλικιωθεί και να την πάρει μαζί του, γνωρίζει την φίλη της την Βαγγελιώ. Ένα όμορφο και τρυφερό ειδύλλιο ξεκινάει, και ‘όσο περνάει ο καιρός οι αποφάσεις εδραιώνονται. Όταν η Βαγγελιώ βγει από το ίδρυμα, θα βρει ανοιχτή την αγκαλιά του και τον Αυγουστή αποφασισμένο να δέσει για πάντα την ζωή του μαζί της.

Πώς και πότε όλα άλλαξαν, θα το βρείτε στις σελίδες του βιβλίου κι εγώ δεν θέλω να προδώσω τα μυστικά του, ούτε τον τρόπο που το έχει δομημένο η Ισμήνη Μπάρακλη και είναι πραγματικά αξιοθαύμαστος.

Είναι όμως τραγικός ο ιστός που έχει δημιουργηθεί γύρω από τους ήρωες αυτού του βιβλίου. Εκείνο το θανατικό της άτυχης παιδούλας που βιάστηκε από τον Φραγκούλη, είναι η αρχή του κακού. Δίνει τροφή και δύναμη στην μοίρα να παίξει άσχημα παιχνίδια. Έχουν περάσει χρόνια από τότε κι όμως το παρελθόν στοιχειώνει και καταδικάζει το παρόν.

Δεν θα μπορούσα να σας πω άλλα για την εξέλιξη της ιστορίας, χωρίς να χαλάσω την μαγεία. Θα προτιμήσω να μιλήσω για τους ήρωες αυτού του βιβλίου που θα μείνουν στην ψυχή σας, μόλις τους γνωρίσετε.

Και πρώτα απ’ όλα το τρίπτυχο: Φραγκούλης, Αυγουστής και Γέροντας Ιωάννης…. Τρεις άνθρωποι; Ή μήπως ένας με τρεις όψεις;

Έχουμε μάθει να μένουμε στα κλισέ του τύπου: Ο άνθρωπος δεν αλλάζει…. Δεν είμαι πια και τόσο σίγουρη. Εξάλλου σε ολόκληρο το βιβλίο, λίγοι είναι οι ήρωες που μένουν ίδιοι από την αρχή μέχρι το τέλος. Και αυτό ακριβώς τους καθιστά ζωντανούς, αληθινούς. Το μονοδιάστατο που δεν αφήνει τον αναγνώστη να ταυτιστεί, στο βιβλίο της Ισμήνης απουσιάζει…. Αντίθετα νιώθουμε και πονάμε. Διαβάζουμε και συμπάσχουμε. Κλείνουμε το βιβλίο και η σκέψη είναι εκεί. Στα λάθη που πόνεσαν και που πληρώθηκαν. Καμιά φορά πολύ σκληρά.

Ο τίτλος, απόλυτα ταιριαστός.  Η πεταλούδα είναι ένα από τα πλάσματα που αλλάζει.… Άσχημη κάμπια στην αρχή, σφηνώνεται σ’ ένα κουκούλι, για να βγει από αυτό μια πανέμορφη και πολύχρωμη αιθέρια ύπαρξη με μικρό χρόνο ζωής όμως. Οι ήρωες του βιβλίου, φέρουν πολλά από τα χαρακτηριστικά αυτού του μαγικού πλάσματος.

Παρ’ όλο που πρόκειται για ένα πολυπρόσωπο βιβλίο, παρ’ όλο που θα νιώσετε να σας συνεπαίρνουν οι ιστορίες τόσο της Μαριγώς όσο και της Μεταξίας Παπαδάκη, είναι ξεκάθαρο, ότι τα φώτα πέφτουν στον Αυγουστή….  Η ίδια η συγγραφέας, έχει φροντίσει γι αυτό. Και είμαι σίγουρη ότι θα τον πονέσετε όσο κι εγώ. Συγκινήθηκα και λυπήθηκα για μια ζωή που τελικά ήταν υποθηκευμένη από την απαρχή της.

Όπως είπα και πριν, το μυθιστόρημα αυτό, είναι σοφά δομημένο. Ξεκινάει περίπου σαν πάζλ. Σκόρπια κομμάτια πολύ σύντομα ενώνονται Δεν αφήνει κενά, δεν μένουν απορίες και το κυριότερο: Η ανατροπή που έρχεται την κατάλληλη στιγμή, θα σας αφήσει εμβρόντητους.

Επιπλέον η γραφή της Ισμήνης Μπάρακλη, έχει κάτι απροσδιόριστα ιδιαίτερο. Γλυκιά και τρυφερή είναι η πρώτη εντύπωση. Κι όμως, σαν πεταλούδα κι αυτή, έχει την δύναμη ν’  αλλάζει. Καταφέρνει να σε ανατριχιάζει με τον ρεαλισμό των περιγραφών της στις σκληρές στιγμές του βιβλίου κι αυτό είμαι βέβαιη ότι θα σας συναρπάσει.

Ισμήνη καλώς όρισες στο εκδοτικό μας σπίτι και το βιβλίο σου να ταξιδέψει με ούριο άνεμο στις καρδιές των αναγνωστών!