Ισμήνη Μπάρακλη: «Η ημέρευση και η ανάταση της ψυχής, είναι ο σκοπός της λογοτεχνίας»

Αναδημοσίευση από ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
της Μαρίας Παπανικολάου

«Δεν θα άλλαζα τίποτα, είμαι ευγνώμων για τα δώρα της ζωής μου και Το Μυστικό της πεταλούδας είναι ένα από αυτά». Όταν η ίδια η δημιουργός του βιβλίου Το Μυστικό της πεταλούδας, η κυρία Ισμήνη Μπάρακλη, μιλάει με τέτοια λόγια για το έργο της, τι παραπάνω μπορείς να προσθέσεις;

Σίγουρα τα δημιουργήματα όλων μας είναι «δικά μας παιδιά» και τα αγαπούμε ιδιαίτερα, όμως η ίδια πήγε ένα επίπεδο παραπάνω το συγκεκριμένο βιβλίο, το θεωρεί «δώρο ζωής».

Μία συγκλονιστική ιστορία από τον Εμφύλιο ήταν η ιδέα για να γεννηθεί «Το Μυστικό της Πεταλούδας» και μέσα από αυτό η κ. Μπάρακλη στέλνει πολλά μηνύματα, νοήματα και έντονους προβληματισμούς σχετικά με τις σχέσεις, με την δυνατότητα να αλλάξει ένας άνθρωπος με το πέρασμα του χρόνου και από… αμαρτωλός να μετατραπεί σε …άγιο και πολλά πολλά άλλα που κάνουν τον αναγνώστη όχι απλά να «ρουφάει» το βιβλίο και να το τελειώνει με το άνοιγμά του αλλά κυρίως να προβληματίζεται έντονα μετά το κλείσιμό του.

Κυρία Μπάρακλη πως σας «γεννήθηκε» η ιδέα του βιβλίου «Το μυστικό της πεταλούδας»;

«Η σπίθα για “Το Μυστικό της Πεταλούδας” γεννήθηκε από μια συγκλονιστική ιστορία του εμφύλιου πολέμου, ωστόσο ολοκληρώθηκε από την βαθύτερη επιθυμία μου να αναπτύξω την ιδέα της μεταμόρφωσης σε έναν ήρωα με εξαιρετικά τραχύ παρελθόν, μέσω της μεταμέλειας, της αναγνώρισης του σφάλματος, καθώς είναι συνειδητή επιλογή η τελμάτωση ή η τελείωση, και προπάντων, είναι ανθρωπίνως δυνατά και τα δύο, το σκοτάδι και το φως».

Πιστεύετε ότι κάποιος που έχει φτάσει σε προχωρημένη ηλικία έχει τη δυνατότητα να αλλάξει σαν άνθρωπος;

«Είναι μέσα στους φυσικούς νόμους η πρόοδος, η εξέλιξη και επιδίωξή μας, η διαρκής αναζήτηση προς αυτήν την κατεύθυνση. Η στασιμότητα ομοιάζει με τον θάνατο. Ποτέ δεν είναι αργά να αλλάξει ο άνθρωπος, να απομακρύνει ψευδείς πεποιθήσεις, να πλησιάσει την αλήθεια, καθώς δεν είναι ηλικιακό επίτευγμα αλλά επίτευγμα της ψυχής που αφομοιώνεται και κερδίζεται εφάπαξ. Ο Παλαμάς σε μια μαρτυρία του για τον Γκαίτε, αναφέρει πως έξι μέρες πριν πεθάνει, σε ηλικία 83 ετών, σε επιστολή προς έναν φίλο του, γράφει: “Δεν έχω τίποτα άλλο μάλλον επείγον να πράξω, παρά να αναπτύσσω τις δυνάμεις που μου απομένουν και να παλεύω εναντίον παντός ό,τι μέσα μου είναι κίβδηλο”».

Ένα παιδί μπορούμε να το «πλάσουμε» και ανάλογα με τον χαρακτήρα του να πάρουμε ένα διαφορετικό αποτέλεσμα, κάθε φορά. Όμως με έναν ενήλικα τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Μπορεί ένα περιστατικό να μας κάνει να αλλάξουμε κατεύθυνση;

«Οι δοκιμασίες της ζωής πολλές φορές γίνονται αφορμή για αλλαγή πορείας. Ίσως ο πόνος να είναι ένας δρόμος προς την αυτογνωσία, ίσως πολλά περισσότερα».

Φτάνει μία στιγμή για να αλλάξει τα πάντα;

«Μια στιγμή, είναι μόνο η αφορμή. Η αλλαγή όμως, είναι εσωτερική διεργασία ετών, απαιτεί θάρρος, γενναιότητα, ελευθερία. Για να ευδοκιμήσει μια τόσο σπουδαία αλλαγή πρέπει να έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου, η κατάλληλη στιγμή, η ιερή στιγμή της επίγνωσης».

Η εύκολη ζωή είναι πρόκληση για τον καθένα από εμάς. Τι μας κάνει και διαφοροποιούμαστε;

«Το ήθος, οι αρετές του κάθε ανθρώπου και η εφαρμογή τους στην καθημερινότητα του βίου, καθώς το παράδειγμά μας είναι το μοναδικό αποτύπωμά μας στο χρόνο. Τίποτα άλλο».

Ο Αυγουστής μεταλλάχθηκε. Τα βιώματα της ζωής του τον έκαναν από αμαρτωλό σε άγιο. Είναι εφικτό για έναν άνθρωπο;

«Είναι δύσκολες οι αλλαγές και το είδος μας φυγόπονο. Ο Αυγουστής μεταλλάχθηκε με πολύ πόνο και ο πόνος αυτός έγινε το καύσιμο που τον σήκωσε ψηλά και τον οδήγησε σε φωτεινότερα μονοπάτια. Όπως πολύ εύστοχα μου επισήμανε μια αναγνώστρια του βιβλίου, συγκλονισμένη από τη ζωή του ήρωα, μια ρήση του Οσκαρ Ουάιλντ: “Κάθε άγιος έχει παρελθόν. Κάθε αμαρτωλός έχει μέλλον”».

Η φτώχεια των δυο κοριτσιών ήταν αυτή που έκανε τους γονείς τους να αναγκαστούν να τις αποχωριστούν. Δυστυχώς και στη σημερινή εποχή είναι κάτι που αναγκάζει πολλούς γονείς να πράξουν το ίδιο. Τελικά προχωράμε και πόσο σαν ανθρωπότητα;

«Ατελές ον ο άνθρωπος, το αποδεικνύει η ίδια η ιστορία, που διαρκώς κάνει κύκλους. Αν μαθαίναμε από τα λάθη μας δεν θα τα βρίσκαμε συνέχεια μπροστά μας μέσα στο χρόνο. Το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα έχουν δημιουργηθεί οργανώσεις ασυνόδευτων παιδιών που έχουν χάσει ή χωριστεί από τους γονείς τους, μια πρακτική που εφαρμόζεται πολλές δεκαετίες στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ήρθε στην Ελλάδα με την κορύφωση του προσφυγικού-μεταναστευτικού. Πόσα τέτοια παιδιά έχουμε γνωρίσει μέσα από τις σελίδες της ιστορίας; Αμέτρητες περιπτώσεις χαμένης αθωότητας μέσα στο χρόνο, μέχρι τις μέρες μας. Νομίζω πως χρειάζεται πολύ εσωτερική δουλειά, εσωστρέφεια, ενδοσκόπηση, και ίσως τότε να καταλήξουμε πως αν πρόκειται να αλλάξει κάτι, θα αλλάξει μόνο από μέσα μας, από εμάς τους ίδιους. Μόνο έτσι νομίζω».

Εκδίκηση ή δικαιοσύνη είναι αυτό που ζητάει η Βαγγελίτσα;

«Λεπτές οι ισορροπίες μεταξύ των δυο εννοιών, ξεκάθαρες ωστόσο, και η ηρωίδα στην πορεία της ζωή της τις χάνει, παθιάζεται, υποδουλώνεται σε σκοτεινά συναισθήματα και θυσιάζει την εσωτερική της γαλήνη, παγιδευμένη στους ιστούς της εκδίκησης».

Οι χαρακτήρες του βιβλίου σας πλάθονται και μεταμορφώνονται συνέχεια. Ποιος χαρακτήρας είναι αυτός που σας δυσκόλεψε περισσότερο;

«Του κεντρικού ήρωα, του Αυγουστή, του ανθρώπου με τις τρεις όψεις, καθώς γνώριζα πολύ καλά την αφετηρία της ζωής του, τα ταραγμένα χρόνια της νιότης του, είχα συλλάβει την ψυχοσύνθεση του Φραγκούλη του ληστή, τους λόγους, τις βαθύτερες αιτίες… Γνώριζα επίσης που ήθελα να καταλήξει ο ήρωάς μου κλείνοντας τον κύκλο της ζωής του, σε εκείνη την οσιακή φιγούρα του γέροντα Ιωάννη, ενός αληθινού φιλοσόφου, δεν ήξερα όμως αν θα κατάφερνα να δώσω το μεσοδιάστημα, την μεταμόρφωση, την αναγέννηση, αν θα μπορούσα να του δώσω το βάθος που του άξιζε για το ύψος που έφτασε στο τέλος της ζωής του. Και ομολογώ πως ολοκληρώνοντας το βιβλίο λυτρώθηκα κι εγώ μέσα από την πορεία του, καθώς ένιωσα ο άνθρωπος αυτός να δίνει μια μικρή ώθηση και στο δικό μου προσωπικό ταξίδι, να τονώνει το βηματισμό μου, να καθαρίζει το βλέμμα μου».

Το βιβλίο σας «Το μυστικό της πεταλούδας» έχει τυπωθεί. Αν μπορούσατε θα αλλάζατε κάτι και αν ναι, τι;

«Το βιβλίο αυτό είναι ένα δώρο της ζωής σ’ εμένα, για όσα ένιωσα κοντά δυο χρόνια γράφοντάς το, και εκ των υστέρων για όσα βιώνω με την επαφή μου με τους αναγνώστες μέσα από το δικό τους προσωπικό ταξίδι, τα δικά τους γυρίσματα και αλλαγές πορείας. Δεν θα άλλαζα τίποτα, είμαι ευγνώμων για τα δώρα της ζωής μου και “Το Μυστικό της Πεταλούδας” είναι ένα από αυτά».

Τι κερδίζετε με τη συγγραφή βιβλίων και τι είναι αυτό που προσφέρετε;

«Λογοτεχνία είναι να τρυπώνεις λάθρα στον ύπνο του άλλου και να γίνεσαι όνειρο. Κι αν είναι έτσι, αν το βιβλίο εισβάλει στο συνειδητό ή το ασυνείδητο του αναγνώστη, προσδοκάς να επιφέρεις ουσιαστικό προβληματισμό, εξύψωση καρδιάς και νου. Επιθυμείς το όνειρο αυτό να είναι καρποφόρο, να τον ξυπνήσει γαληνεμένο, να διεγείρει φωτεινά συναισθήματα, αφήνοντας τη σφραγίδα του στον χρόνο και, ίσως ακόμα, μέσα στο όνειρο αυτό, κατορθώσει να ανακαλύψει δικά του μονοπάτια στο προσωπικό του ταξίδι. Και αυτή θαρρώ πως πρέπει να είναι η σκοπιμότητα της λογοτεχνίας, η ημέρευση και η ανάταση της ψυχής».

Έχετε ξεκινήσει τη συγγραφή του επόμενου βιβλίου σας; Κι αν ναι πείτε μας μερικά πράγματα σχετικά.

«Αυτήν την περίοδο ολοκληρώνω το επόμενο μυθιστόρημα το οποίο διαδραματίζεται σε μια έντονη ιστορική στιγμή που ξυπνά μνήμες αλλά και πληγές. Εκεί τοποθετώ τους ήρωές μου, καθώς σε πρώτο πλάνο βρίσκεται πάντα ο άνθρωπος, η ψυχοσύνθεσή του, οι πράξεις του, οι μοιραίοι ίσκιοι που βαδίζουν πλάι του»

«Η Ομογένεια να διατηρήσει την επαφή της με τα ελληνικά γράμματα»

Η Ομογένεια αγαπάει κάθε τι ελληνικό. Πως πιστεύετε ότι θα τους βοηθήσει η ανάγνωση ελληνικών βιβλίων στην διατήρηση της ελληνικής ταυτότητας; Και τι θα συμβουλεύατε γονείς και παιδιά στην Ομογένεια της Αμερικής;

«Να μην χάσουν την επαφή τους με τα ελληνικά γράμματα, καθώς ένα καλοδουλεμένο βιβλίο κρατά ζωντανή τη γλώσσα, τον πολιτισμό, τις αξίες, την ιστορία, την ίδια την Ελλάδα. Αν οι γονείς διαβάζουν, τα παιδιά μοιραία θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Θεωρώ επίσης πολύ σημαντικές τις στιγμές που οι γονείς αφιερώνουν για ανάγνωση βιβλίων στα παιδιά, ακόμα και σε ηλικίες που νομίζουμε ότι δεν υπάρχει καμία ανταπόκριση, δηλαδή τις βρεφικές. Το διάβασμα είναι ένας βαθύς και ουσιαστικός τρόπος επικοινωνίας με μεγάλα οφέλη και για τις δυο πλευρές. Είναι κάτι που υπάρχει έντονα και στις δικές μου αναμνήσεις από τον πατέρα μου προς εμένα μέχρι το τέλος της ζωή του, κάθε φορά που θα έβρισκε κάτι αξιόλογο και ήθελε να με κάνει κοινωνό, είναι κάτι που προσπαθώ να κάνω και στο δικό μου παιδί».

Αναδημοσίευση από ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
της Μαρίας Παπανικολάου