Η ιστορία αρχίζει με μια από τις ηρωίδες να φεύγει αξημέρωτα από το σπίτι της, «το σπίτι που την πρόδωσε», όπως έλεγε, θέλοντας να ανακαλύψει την πραγματική της ταυτότητα και να συνέλθει από την απογοήτευση και τον αφόρητο πόνο που της προκάλεσαν τα άλλοτε αγαπημένα της πρόσωπα. Όμως, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή για να δούμε από πού ξεκίνησαν όλα.
Με ρωτούν συχνά από πού εμπνέομαι τα βιβλία μου. «Μα από παντού», απαντώ. Πιστεύω πως το καθετί μπορεί να γίνει πηγή έμπνευσης, αρκεί να έχει κάποιος τις κεραίες του τεντωμένες και τα μάτια του ανοιχτά: Μια εικόνα, μια είδηση, μια κουβέντα, μια φράση, ακόμα και μια λέξη αρκούν για να ανάψουν τον σπινθήρα και να πάρει η φαντασία φωτιά.
Αυτό το βιβλίο λοιπόν, το «χρωστάω» σ’ έναν ποιητή μας, τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη. Μια μέρα, διάβασα τυχαία το ποίημά του «Οι κύκνοι το φθινόπωρο» και μαγεύτηκα. Τι όμορφος τίτλος, σκέφτηκα αμέσως μετά, θα μπορούσε να είναι και τίτλος βιβλίου. Αυτό ήταν! Μπροστά μου πρόβαλαν αμέτρητοι κύκνοι κεντημένοι σε λευκό πανί με ασημένια κλωστή. Ασημένια, όχι χρυσή. Τους κεντούσε μια νέα γυναίκα τα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο του 1940-1941, καθώς αναθυμόταν τον μεγάλο έρωτα που είχε ζήσει στις όχθες μιας λίμνης, σε μια πόλη…
Και καθώς την έβλεπα να κεντάει, ακολούθησα την ασημένια της κλωστή, που με οδήγησε, όπως ήταν φυσικό, στα Γιάννενα, τη μαγευτική πόλη με τη λίμνη και τα ξακουστά ασημένια κοσμήματα. Η τέχνη της αργυροχοΐας, που είναι κομμάτι της τοπικής παράδοσης και χάνεται στα βάθη των αιώνων, οι μύθοι και οι θρύλοι, η ιστορία και τα τόσα μνημεία που συναντάς σε κάθε σου βήμα έγιναν αμέσως το ιδανικό φόντο για να ξεδιπλώσω την ιστορία αγάπης ανάμεσα σε μια εθελόντρια νοσοκόμα και σε έναν στρατιώτη που είχε τραυματιστεί στο Μέτωπο.
Βλέπω το όμορφο ζευγάρι, δυο νέα πλάσματα που πάλλονταν από ζωή, να σεργιανίζει στις όχθες της λίμνης και να χαζεύει τους κύκνους. Εκείνος την ταΐζει αμύγδαλα και της ψιθυρίζει λόγια αγάπης. «Είσαι ο δικός μου κύκνος», τον ακούω να της λέει. Κι ύστερα χώρισαν. Η αναρρωτική του άδεια τελείωσε κι εκείνος ξαναγύρισε στο Μέτωπο, αφού υποσχέθηκαν ο ένας στον άλλο να ξανασμίξουν στην Αθήνα μόλις τελειώσει ο πόλεμος. Όμως, οι αδυσώπητες μέρες της Κατοχής έφεραν τα πάνω κάτω στις ζωές των ανθρώπων…
Είκοσι χρόνια μετά, εγώ επιστρέφω στα Γιάννενα και πηγαίνω κατ’ ευθείαν στην ακρολιμνιά. Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, θα καταλάβετε γιατί…
