«Μαύρο και δαγκωτό», του Γιώργου Νικητιάδη, μία μελέτη για το σταυρό προτίμησης

Αναδημοσίευση από το bookia.gr

   Παραγγείλτε το βιβλίο!

Οι Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ παρουσίασαν στον Πολυχώρο της Μουσικής Βιβλιοθήκης τού Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής», το βιβλίο τού Γιώργου Νικητιάδη, «Μαύρο και δαγκωτό», ένα πολιτικό πόνημα με σκοπό να ανοίξει το διάλογο για το σταυρό προτίμησης στις βουλευτικές εκλογές και την προοπτική κατάργησής του.

Για το θέμα τού σταυρού προτίμησης και το βιβλίο, μίλησαν:

• Νίκος Βούτσης, Πρόεδρος Βουλής των Ελλήνων
• Κυριάκος Μητσοτάκης, πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας
• Ηλίας Νικολακόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών Πανεπιστημίου Αθηνών
• Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, π. Υπουργός Δικαιοσύνης και Εργασίας, π. Βουλευτής
• Γιώργος Σωτηρέλης, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Πανεπιστημίου Αθηνών

Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος, Γιώργος Παπαχρήστος.

«Το θέμα είναι πάρα πολύ σοβαρό», είπε ο κος Γιώργος Παπαχρήστος ανοίγοντας την εκδήλωση, κάτι που φάνηκε και από τη σύνθεση του πάνελ αλλά και από τους παρευρισκόμενους. Νυν και πρώην υπουργοί, βουλευτές, στελέχη του δημόσιου τομέα, δημοσιογράφοι…

«Είναι ένα κρίσιμο και αμιγώς πολιτικό ζήτημα», συνέχισε ο κος Παπαχρήστος και το συσχέτισε με την παρατεινόμενη απαξίωση της πολιτικής ζωής της χώρας. Εξέφρασε δε, την εκτίμησή του ότι το εν λόγω βιβλίο ίσως είναι η βάση για να ανοίξει ένας διάλογος στην κοινωνία «αλλά και εκεί που παίρνονται οι αποφάσεις, στα πολιτικά κόμματα, για το τι πρέπει να γίνει επιτέλους με το πολιτικό μας σύστημα», όπως σημείωσε χαρακτηριστικά.

Χαρακτήρισε ως εξαιρετικά παρήγορο το γεγονός ότι την αίθουσα γέμισαν άνθρωποι απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις και φυσικά από τις τάξεις των πολιτικών, «απ’ όλο το φάσμα του Συνταγματικού τόξου, αυτοί που θα αποφασίσουν για την επικείμενη αναθεώρηση του Συντάγματος, που θα σκύψουν πάνω στο πρόβλημα του πολιτικού μας συστήματος», είπε και συνέχισε μιλώντας για το βιβλίο.

«Ο Γιώργος Νικητιάδης με το βιβλίο του παίρνει σαφή θέση, ειδικά για τον σταυρό προτίμησης. Θεωρεί το ζήτημα της σταυροδοσίας ως τη γενεσιουργό αιτία όλων των προβλημάτων του πολιτικού μας συστήματος. Κατακεραυνώνει τις πελατειακές σχέσεις, μιλάει για τη σύγχρονη πληγή, το «ρουσφέτι«, και τάσσεται ευθέως υπέρ της κατάργησης τού σταυρού, προτείνοντας ένα μικτό σύστημα ανάδειξης των βουλευτών με τον κατακερματισμό τής χώρας σε 180 μονοεδρικές περιφέρειες όπου οι βουλευτές θα εκλέγονται με λίστα». Έδωσε στη συνέχεια το λόγο στον εκδότη κο Ψυχογιό για ένα χαιρετισμό εκ μέρους του εκδοτικού οίκου.

Ο κος Ψυχογιός, αφού καλωσόρισε τους θεσμικούς εκπροσώπους που βρίσκονταν στην αίθουσα, προσφώνησε το συγγραφέα και το βιβλίο του αναφερόμενος στην ουσία του θέματος, «Σταυρός ή λίστα; Ο συγγραφέας επιχειρηματολογεί υπέρ της κατάργησης του σταυρού, σκιαγραφώντας μέσα από τη μελέτη του τους στόχους και τις σκοπιμότητες του ισχύοντος συστήματος, το οποίο σύμφωνα με το συγγραφέα οδηγεί στην απαξίωση της πολιτικής, στον υποβιβασμό της αξιοπρέπειας και σε συμπεριφορές που δεν τιμούν τον πολιτισμό μας».

«Έχοντας μελετήσει συστήματα άλλων χωρών, προτείνει λύσεις για να ξεπεραστεί η παθογένεια του συστήματος που έχει εγκλωβίσει τόσο τους πολίτες όσο και τους βουλευτές σε μία ψευδαίσθηση ελεύθερης και δημοκρατικής επιλογής», είπε και ευχαρίστησε το συγγραφέα που εμπιστεύτηκε την έκδοσή του στις εκδόσεις Ψυχογιός.

Το λόγο πήρε ο συνταγματολόγος κος Γιώργος Σωτηρέλης ο οποίος έχει κάνει και τον πρόλογο του βιβλίου. Αφού εξέφρασε τη χαρά του που παρουσίαζε το βιβλίο του «φίλου Γιώργου Νικητιάδη», σημείωσε ότι «είναι το πρώτο απ’ όσο ξέρω που επιχειρεί μία ολοκληρωμένη αντιπαράθεση, σημείο προς σημείο, ως προς το σύστημα του σταυρού προτίμησης» και χαρακτήρισε το βιβλίο ως «καθαρά πολιτικό το οποίο εξ αρχής εκφράζει τις θέσεις και προθέσεις του. Δεν ισχυρίζεται ότι πραγματεύεται το θέμα του μέσα από ένα επιστημονικοφανές πρίσμα, ούτε διεκδικεί δάφνες αντικειμενικότητας και κριτικής αποστασιοποίησης. Το αντίθετο! Γράφει βιωματικά με έντονο πάθος και μαχητικότητα, στα όρια της ανοιχτής πολεμικής».

«Το βιβλίο είναι κατάθεση ψυχής. Με μία ευδόκιμη πορεία στην πολιτική αλλά και εύστοχων παρεμβάσεων στην επικαιρότητα, σε απόσταση πλέον από τα πολιτικά δρώμενα, ανακαλεί και μας παρουσιάζει τις προσλαμβάνουσες παραστάσεις από τις εκλογικές αναμετρήσεις στις οποίες έλαβε μέρος για να τις συνδέσει με τα σημερινά προβλήματα του πολιτικού συστήματος και την υπέρβασή τους. Καταλήγει σε δριμύ κατηγορώ του σταυρού καταλογίζοντας σε αυτό τη διαιώνιση της συναλλαγής, τη σημαντικότερη από τις κακοδαιμονίες μας».

«Δεν είναι μία πρόχειρη, ατεκμηρίωτη και αξιωματική επιχειρηματολογία, όπως γίνεται συνήθως. Εκφράζει αποστροφή προς το σύστημα του σταυρού προτίμησης αλλά καταβάλει ιδιαίτερη προσπάθεια να παρουσιάσει τις θέσεις και της άλλης πλευράς για να μην παραβλεφθεί κανένα σημαντικό επιχείρημα και από τις δύο πλευρές».

Αναφέρθηκε στη συνέχεια στους Αριστόβουλο Μάνεση και Δημήτρη Τσάτσο, κορυφαίους καθηγητές συνταγματολόγους των οποίων η επιρροή, όπως είπε, είναι εμφανής στο βιβλίο με συνεχείς αναφορές στο έργο τους και οι οποίοι είχαν τοποθετηθεί σαφώς υπέρ της κατάργησης του σταυρού προτίμησης.

«Στο βιβλίο παρατίθεται όλη η επιχειρηματολογία που έχει αναφερθεί έως τώρα είτε από το χώρο της επιστήμης είτε από το χώρο της πολιτικής, μαζί με πληθώρα στοιχείων που φωτίζουν ακόμα περισσότερο το θέμα, π.χ. ιστορικά στοιχεία για τον εκλογικό θεσμό από την αρχή του ελληνικού κράτους», είπε και σημείωσε επίσης τα συγκριτικά στοιχεία σε σχέση με άλλα κράτη με ισχυρούς κοινοβουλευτικούς θεσμούς, στα οποία ο σταυρός είναι «η εξαίρεση και όχι ο κανόνας».

«Όλα αυτά είναι το υπόβαθρο για να περάσει ο συγγραφέας στο κύριο θέμα της μελέτης του, τη διατύπωση μίας εμπεριστατωμένης επιχειρηματολογίας κατά του σταυρού με έμφαση στην αποδόμηση σημείο προς σημείο των θέσεων των υπέρμαχων του».

Ο κος Σωτηρέλης σχολίασε την αλληλεπίδραση του επιστημονικού και πολιτικού λόγου, τονίζοντας ιδιαίτερα την επιρροή που επιφέρει στην πολιτική επιστήμη ο πολιτικός λόγος όταν είναι ευθύς, αυθεντικός και βιωματικός. Ως παράδειγμα ανέφερε τις επισημάνσεις του συγγραφέα στις επιπτώσεις του συστήματος ανάδειξης των βουλευτών στην καθημερινή ζωή τους, πως στρεβλώνει τις σχέσεις τους με τις δημόσιες υπηρεσίες, την τοπική αυτοδιοίκηση και τον ψηφοφόρο. «Το πελατειακό σύστημα μάς είναι οικείο αλλά η περιγραφή και η τεκμηρίωση του συγγραφέα βοηθούν στην πρακτική κατανόηση αυτής της σημαντικής παθογένειας του πολιτικού μας συστήματος».

Συμφώνησε και ο ίδιος ο κος Σωτηρέλης με την κατάργηση του σταυρού χαρακτηρίζοντας αυτό το σύστημα ως γάγγραινα που έχει μολύνει το πολιτικό μας σύστημα επηρεάζοντας θεσμούς και διαδικασίες, αποπροσανατολίζοντας και αποϊδεολογικοποιώντας την πολιτική διαμάχη, αναγορεύοντας τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) σε χορηγούς επικοινωνίας, τόσο των βουλευτών όσο και των ευρωβουλευτών.

Εξέφρασε επίσης την έκπληξή του διαβάζοντας το βιβλίο, για την ευρηματικότητα στις πολιτικές συναλλαγές, στο συνδυασμό των παραδοσιακών τρόπων με τις σύγχρονες «μιντιακές», «Εντύπωση μου έκανε το πόσο ανάγλυφα προκύπτει ο ρόλος του βουλευτή σαν του τραγικού ήρωα του ισχύοντος πολιτικού συστήματος, φαινομενικά παντοδύναμος και ταυτόχρονα ο πλέον αδύναμος κρίκος, υποκείμενος σε συνεχείς πιέσεις και εκβιασμούς. Αναδύεται ένα παρασύστημα που φαλκιδεύει τη λαϊκή κυριαρχία, διαβρώνει τους θεσμούς και αδρανοποιεί τη διοίκηση, αναδεικνύει την οδυνηρή πραγματικότητα των, κατ’ ευφημισμό πολλές φορές, ΜΜΕ».

«Ο συγγραφέας απορρίπτει ακόμα και ενδιάμεσα συστήματα, όπως η ανατρεπόμενη λίστα στο αναλογικό σύστημα ή η ισχύς των περισσότερων της μίας υποψηφιότητας από το ίδιο κόμμα, στο πλειοψηφικό σύστημα», είπε και εξέφρασε τον προβληματισμό του ότι τέτοια ενδιάμεσα συστήματα ίσως είναι χρήσιμα σε ένα μεταβατικό στάδιο, τονίζοντας ιδιαίτερα την «ανατρεπόμενη λίστα» η οποία καταργεί τη σειρά εκλογής από τους ίδιους τους ψηφοφόρους.

Χαρακτήρισε χρήσιμο το βιβλίο με τις «εύστοχες απόψεις» και τις «πρόσφορες εναλλακτικές προτάσεις» ώστε να πειστεί το πολιτικό σύστημα να προχωρήσει «επιτέλους» σε μία «μείζονα μεταρρυθμιστική τομή την οποία ο συγγραφέας συνδέει ευθέως και ορθώς με ένα συνολικότερο προοδευτικό εκσυγχρονισμό».

Κλείνοντας ο κος Σωτηρέλης, στάθηκε στις απαντήσεις που δίνει το βιβλίο στα δύο σημαντικότερα επιχειρήματα των υπέρμαχων του σταυρού προτίμησης, «την επίκληση του δημοκρατικού χαρακτήρα του σταυρού και την παντοδυναμία του αρχηγού του κάθε κόμματος», τα οποία όπως υποστήριξε έχουν αντίθετα αποτελέσματα, με τεράστιο θετικό αντίκτυπο στην δημοκρατικότερη οργάνωση των κομμάτων.

Για να υποστηρίξει τη θέση του αναφέρθηκε στο ζήτημα τού «δημοκρατικισμού», μία από τις χειρότερες μορφές «λαϊκισμού», όπως είπε, «Δηλαδή η επίκληση δημοκρατικοφανών θεσμών που υποτίθεται ότι υπηρετούν τη λαϊκή κυριαρχία ενώ στην πραγματικότητα κάνουν το αντίθετο, καταλήγοντας σε μία «επιτηδευμένη υφαρπαγή ψήφων»».

«Το θέμα δεν είναι νομικό αλλά βαθύτατα πολιτικό. Οι πολίτες ψηφίζουν κυρίως κόμματα και όχι βουλευτές», είπε και αναφέρθηκε σε επιχειρηματολογία που ενισχύει την κατάργηση του σταυρού προτίμησης και τις επιπτώσεις που θα έχει αυτή η ενέργεια στην εσωκομματική λειτουργία των κομμάτων.

«Λέμε συνήθως, «Οι θεσμοί παράγουν ιδεολογία«», είπε ο κος Σωτηρέλης και αναρωτήθηκε, «Τι ιδεολογία παρήγαγε ως τώρα ο σταυρός;», δίνοντας ο ίδιος την απάντηση, «Διαβάστε το βιβλίο και θα καταλάβετε και συχνά θα φρίξετε. Τι ιδεολογία παράγει η κατάργηση του σταυρού; 1) ιδεολογία πολιτική απελευθέρωσης, 2) ιδεολογία πολιτικής συμμετοχής, 3) ιδεολογία εκδημοκρατισμού των κομμάτων. Δεν αξίζει να το δοκιμάσουμε; Όχι πρόσκαιρα αυτή τη φορά, όπως μας προτρέπει ο συγγραφέας;».

Ο κος Κυριάκος Μητσοτάκης, με την ιδιότητα και του υποψήφιου αρχηγού τής Νέας Δημοκρατίας στις εσωκομματικές εκλογές που είναι σε εξέλιξη, σχολίασε με διάθεση αστεϊσμού, αποστροφή νωρίτερα του κου Σωτηρέλη για τις εσωκομματικές λειτουργίες των κομμάτων, «Συμμετέχω και εγώ στην παρωδία εκλογής αρχηγού στη ΝΔ από τη βάση».

Ευχαρίστησε για την παρουσία του σε αυτή την εκδήλωση και για την ευκαιρία να πει τις σκέψεις του για αυτό το πολύ σημαντικό βιβλίο, «με πολύ έντονα βιωματικά χαρακτηριστικά». «Περιγράφει γλαφυρά την πραγματικότητα ενός βουλευτή περιφέρειας τα δύσκολα χρόνια της έξαρσης των πελατειακών σχέσεων», είπε και αναφέρθηκε στην προσωπική του εμπειρία εκλογής 5 φορές στη Β’ Αθηνών «με αριθμό ρεκόρ σταυρών». «Από την πρώτη εκλογή μου όμως εξέφρασα τον προβληματισμό μου για τις μεγάλες εκλογικές περιφέρειες που είναι προβληματικές ως προς την ποιότητα της δημοκρατίας και την εξάρτηση που δημιουργούν από τα ΜΜΕ».

Συνέχισε όμως αμφισβητώντας την κεντρική θέση του βιβλίου η οποία συσχετίζει το σταυρό με τη διαιώνιση των πελατειακών σχέσεων και κατά πόσο αυτό είναι σήμερα επίκαιρο, «Την εποχή της κρίσης και της χρεωκοπίας του ελληνικού κράτους που εκ των πραγμάτων έχει επιβάλει διαφορετικές πολιτικές πρακτικές από αυτές που ίσχυαν», όπως είπε.

«Εάν σήμερα ο βουλευτής δεν μπορεί να διορίσει, είτε διότι δεν έχει αυτή τη δυνατότητα είτε διότι ο αριθμός των διορισμών έχει μειωθεί αισθητά, τότε η «μήτρα» των πελατειακών σχέσεων όπως χαρακτηρίστηκε από το συγγραφέα, παύει να ισχύει», σχολίασε και ανέφερε το παράδειγμα των μεταθέσεων στο στρατό όπου εάν υπήρχε νόμος υποχρεωτικής μετάθεσης στην περιφέρεια δεν θα υπήρχε καμία δυνατότητα πελατειακών σχέσεων με αυτό το αντικείμενο. «Ή να μπορούσαμε και εξασφαλίζαμε αντικειμενικές τοποθετήσεις διοικητών νοσοκομείων με αξιοκρατικά κριτήρια μέσα από σφικτές διαδικασίες, θα είχαν τα «κότσια» να αντισταθούν».

Ολόκληρο το ρεπορτάζ στο bookia.gr